در این قسمت از برنامه ایرانگرد جواد قارایی سری به روستای تمشالانه در تالش میزند و مدتی را با خانوادهای دوست داشتنی از اهالی آن روستا سر میکند
تالش، سرزمینی که در روزگاران کهن به منطقه وسیعی گفته میشد که از شمال با آلبانیای قفقاز، و از شرق به دریای خزر و از جنوب به اسپیهرو یا سپیدرود و از آن به حدود مارلیک یا عمارلوی کنونی میرسید و از غرب نیز دشت و پهنه اردبیل، مغان و منطقهٔ کوهستانی نیر و سراب را دربر میگرفت. تالشیها در نیمه دوم قرن هجدهم حکومت خوانین تالشی را تأسیس کردند و شهر لنکران را به عنوان پایتخت خود انتخاب نمودند. ناگفته نماند که لنکران از قدیمترین زمان تا به حال مرکز سکونت تالشیها به شمار میرود. در سال ۱۸۱۳ میلادی با امضای عهدنامه گلستان بخشی از تالش به تصرف کشور روسیه درآمد ودر سال ۱۸۲۸ میلادی با امضای عهدنامه ترکمن چای این اِشغال تصویب و تثبیت گردید تالشیها به دو قسمت تقسیم شدند. بخشی از تالش از سرزمین ایران جداشده و به تصرف روسها درآمد.
تالش سرزمین پرشکوه و نازنینی است که دست روزگار ، مانند پهلوانان تراژدی ، بزرگترین عزّت ها و گرانبارترین مشقت ها را بر آن آزموده است . به محض آنکه پای در دشت و چمنزارهای آن می نهیم ، جلال و جبروت و شوکت دیروز آن فرا یادمان می آید . از یک سو ، دشت پهناور مریان را می بینید که بر گرداگرد آن کوههای زیبای تالش ، بسان دلبران طناز و سروناز دست در دست هم داده و به دور آن حلقه زده اند و در سویی دیگر تپه ماهورهایی را می بینی که سر بر بالین ناز بالش کوههای تالش نهاده و به خوابی هزار ساله فرو رفته اند و خیال برخاستن ندارند . تالش از نخستین ساکنان سرزمین پهناور ایران ، پیش از آمدن آریایی ها بوده اند و این نکته ای است که اکثر ایران شناسان در مورد آن اتفاق نظر دارند . اگر در تاریخ به کندوکاو بپردازیم ، ردپای تالشان را در نبردهایی که کوروش با عنوان کادوسیان برای کشورگشائی کرده می بینیم ، رشادت و مهارت زوبین اندازان تالش تا آن حد بود که کوروش در هر جنگی که در پیش داشت از جنگاوران دلاور تالش استمداد می طلبد . امروز پیش از هر زمان دیگر بر ما معلوم گشته است که پیشینه تاریخی و تمدن تالش در منطقه ای بسیار وسیع تر است.
دربارهی ایرانگرد
ایرانگرد، یک مجموعهٔ مستند تلویزیونی است که در آن طبیعت بکر و شهرها و روستاهای مختلف ایران و شیوهٔ زندگی مردم عشایر و
روستاهای ایران معرفی شدهاست. جواد قارایی کارگردان، تهیهکننده و راویِ این مستند تلویزیونی برای تهیه این برنامه با یک تیم فیلمبرداری حرفهای به شهرها و استانهای مختلف ایران همچون چهارمحال و بختیاری، گیلان، خراسان جنوبی، لرستان، هرمزگان، سیستان و بلوچستان، بوشهر، خوزستان، مازندران و کرمان و استانهای دیگر سفر کرده و به روایت زندگی و آداب و رسوم ساکنان این مناطق میپردازد.
تولید فصل سوم این مجموعه نیز با عنوان «ایرانگرد ۳» از اواخر پاییز ۱۳۹۴، آغاز شد و در نوروز ۱۳۹۷ در قالب ۲۰ قسمت ۵۵ تا ۸۰ دقیقه ای از شبکههای یک و مستند سیما پخش شد. این فصل قرار بود در نوروز ۱۳۹۶ پخش شود اما به علت مصدومیت جواد قارایی، تهیهکننده، کارگردان و راوی این برنامه با یک سال تأخیر و در نوروز سال ۱۳۹۷ از تلویزیون ایران پخش شد. سری سوم مستند ایرانگرد توانست در نخستین جشنواره برنامههای نوروزی صداوسیما جایزه جایزه بهترین مستند از دید مخاطبان را با بدست آوردن بیش از ۴۳۸۰۰۰ رأی از آن خود کند.
#گیلان
#ایرانگرد
#Irangard